İSTANBUL İLİNDE ÇEŞİTLİ SAĞLIK KURULUŞLARINDA AYAKTAN İZLENEN TİP 2 DİYABETLİ HASTALARDA GLİSEMİK KONTROLÜN VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
M. Fatih Önsüz, Ahmet Topuzoğlu
ÖZET
Amaç: Diyabetin tedavi ve kontrolünde en önemli hedef glisemik kontroldür. Araştırmanın amacı, İstanbul’da hizmet veren çeşitli hastanelerde ayaktan izlenen tip 2 diyabetik hastalarda glisemik kontrolün etkinliğinin ve glisemik kontrolü etkileyen faktörlerin belirlenmesidir.
Materyal ve Metod: Araştırma tanımlayıcı tipte olup, İstanbul’daki üniversite, devlet ve özel olarak üç ayrı hastaneye kontrol için başvuran 392 tip 2 diyabet hastasında Haziran-Kasım 2007 tarihleri arasında yürütüldü. Örneklem seçilmedi ve hastanelerin endokrinoloji polikliniklerine başvuran en az 6 aydır kontrollü tüm tip 2 diyabet kontrol hastaları araştırmaya dahil edildi. Veriler araştırmacılar tarafından oluşturan anketle toplandı.
Bulgular: Araştırmaya katılanların yaş ortalamaları 60.32±10.37 idi. Hastalar ortalama 10.25±7.82 yıldır tip 2 diyabet hastasıydı ve en son ölçülen HgbA1c ortalamaları 7.03±1.47 idi. Hastaların %59.2’sinin HgbA1c düzeyleri normaldi. Üniversite hastanesine başvuran hastaların HgbA1c’leri daha yüksek oranda normaldi ve hastaneler arasında anlamlı farklılık vardı (p<0.05). Ayrıca diyabet eğitimi alma, diyet listesi olma, diyet listesini uygulayabilme ve obezite açısından hastaneler arasında anlamlı farklılık vardı (p<0.05). HgbA1c düzeyi ilkokul altı eğitim seviyesi olanlarda, alt sosyoekonomik düzeydekilerde, diyet listesi olmayanlarda, diyet listesini hiç uygulamayanlarda ve obez olanlarda anlamlı şekilde yüksekti (p<0.05). Yapılan çok değişkenli analizde, başvurulan hastane, sosyoekonomik düzey, diyet listesi olma ve uygulama durumu ile glukometri varlığı glisemik kontrolü etkileyen faktörler olarak ortaya çıktı.
Sonuç: Araştırmamızda devlet hastanesinde glisemik kontrolün üniversite hastanesi ve özel hastaneye göre iyi olmadığı tespit edildi. Ülkemizde diyabet için tedavi ve uygulama rehberlerinin kullanılması hem sağlık kuruluşlarında uygulanan farklı yöntemleri ortadan kaldıracak hem de glisemik kontrolün etkinliğini de arttıracaktır.
Anahtar Kelimeler: Diyabetes mellitus, kronik hastalık, glisemik kontrol Nobel Med 2010; 6(1): 45-55
GLYCEMIC CONTROL AND RELATED FACTORS IN TYPE II DIABETES PATIENTS IN THREE DIFFERENT HOSPITAL OUTPATIENT CLINICS IN ISTANBUL
ABSTRACT
Glysemic control and related factors in type 2 diabetes outpatients at different types of hospitals in Istanbul
Objective: Evidences show that effective glycemic control is important in the management of diabetic patients. Our research aims to evaluate the quality of diabetes management and describes related factors with glysemic control in three different hospitals in Istanbul.
Material and Method: The research was descriptive, and conducted in three different public, private and university hospitals in Istanbul. 392 outpatient type 2 diabetics were included to the study. Patients had type 2 diabetes for at least six months. Data was collected with a face to face questionnaire. Questionnaires included questions about patient’s demographic characteristics, disease history, complications, disease management, and medical therapy information. Descriptive statistics, chi square and logistic regression were used in statistical analysis.
Results: The mean age was 60.32±10.37 and the mean disease duration was 10.25±7.82 years. Mean HgbA1c level was 7.03±1.47, 59.2% of patients had a normal level. University hospital attendants were fount to have more normal HgbA1c levels (p<0.05). However, university hospital patients had more complications; more diet lists and glucometric devices. State hospital patients were found out to be more obese. Private hospital patients had more diet lists and took adequate diabetic patient education. Patients with low education and low socioeconomic level, had no diet list, received insufficient diet list practicing, and obesity was related with high blood HgbA1c levels (p<0.05). In multivariate analysis, attending hospital, socioeconomic level, having a diet list and practicing the diet list, and having glucometric devices were related with glysemic control quality.
Conclusion: There were important differences between hospitals concerning glysemic control program outcomes. Education and socioeconomic level, diet list practicing and obesity control are important factors for type 2 diabetes management and hospital intervention programs should focus on these factors for diabetes management. There is need for standardized diabetes management programs for hospitals.
Keywords: Diabetes mellitus, chronic disease, glycemic control Nobel Med 2010; 6(1): 45-55
Click here to view the full-text article in PDF format.