SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ SAĞLIK PERSONELİNİN YATAK İSTİRAHATİ VE YARI OTURUR POZİSYONA DAİR BİLGİ VE İNANIŞLARI
Z. Dilek Aydın, Erkan Cüre
ÖZET
Yatak istirahatinin olumsuz etkileri birçok organ sistemini ilgilendirmektedir. Fonksiyonel rezervi sınırda olan yaşlılarda, bir kaç günlük yatak istirahati bile uzun süren fonksiyon kısıtlılıklarına neden olabilir. Buna rağmen, yatak istirahatinin korunma ya da tedavi amaçlı olarak sağlık personeli eliyle önerildiği durumlar oldukça sıktır. Yatak istirahatinden kaçınılamayan durumlarda bazı tedbirler immobilizasyonun komplikasyonlarını azaltmaktadır. Bunlardan yarı oturur pozisyon, yüksek riskli hastalarda pnömoni engellenmesinde faydalı, basit ve ucuz bir yöntemdir.
Mayıs-Haziran 2003 tarihlerinde Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi sağlık personeli (n=105) üzerinde anket yöntemi ile yapılan bu araştırmada, yatak istirahatinin endikasyonları ve yarı oturur pozisyon hakkında bilgi ve inanışlar değerlendirilmiştir.
Hastane sağlık personeli farklı klinik durumlarda (akut myokard infarktüsü sonrası, akut bel ağrısı, pulmoner tüberküloz ve akut enfeksiyöz hepatit tedavisi) yatak istirahatinin yeri hakkında %78-80 oranında yanlış bilgi-inanışa sahipti. Yarı oturur pozisyonun pnömoni engellenmesinde faydalı olduğu %91,4 oranında bilinmesine rağmen, bilinci kapalı hastalarda faydalı olduğunu belirtme oranı %60 idi. Personelin yarıdan fazlası yataktan düşmeleri ve dekübit oluşumunu yarı oturur pozisyonla ilgili potansiyel tehlikeler olarak algılamamakta idi.
Bu bulgular sağlık personelinde, yatak istirahatinin bir tedavi olarak yeri ve yarı oturur pozisyonun etkilerine dair yanlış bilgi ve inanışların yaygın olduğunu göstermektedir. Bu eksikliğin giderilmesi ve daha iyi sağlık sonuçları elde etmeye yönelik daha iyi bir eğitimin verilmesi için ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Yaşlılık, yatak istirahati, yarı oturur pozisyon, bilgi, inanış, koma Nobel Med 2006; 2(3): 23-27
KNOWLEDGE AND BELIEFS OF SÜLEYMAN DEMIREL UNIVERSITY HOSPITAL - HEALTH CARE PERSONNEL ON BED REST AND SEMI-RECUMBENT POSITIONING
ABSTRACT
Adverse health effects due to immobilization involve multiple organ systems. In frail elderly, even few days of bed rest can have long-lasting functional curtailments. However medical practitioners frequently recommend bed rest for a number of clinical conditions. Whenever bed rest is unavoidable, recommended preventive measures may reduce the complications of immobility. Semi-recumbent positioning is a simple and low-cost measure for preventing pneumonia particularly in high risk patients.
This study was conducted in May-June 2003 to assess the knowledge and beliefs of Süleyman Demirel University Hospital health care personnel on the indications of bed rest and health effects of semi-recumbent positioning through a questionnaire.
Most of the interviewed medical staff (78-80%) had misconceptions about the indications or optimum duration of bed rest in different clinical conditions (acute myocardial infarction, low back pain, pulmonary tuberculosis and acute infectious hepatitis). Though 91,4% of them thought semi-recumbency was helpful in reducing pneumonia, only 60% thought that this may work in unconscious patients. More than half of the medical staff did not perceive risk of fall and pressure sores as potential complications of semi-recumbency.
Our findings show that there is a knowledge deficit on indications of bed rest and health effects of semi-recumbency. Future studies are warranted to address this deficit and improve education for better health outcomes.
Keywords: Elderly, bed rest, semi-recumbency, knowledge, belief, coma Nobel Med 2006; 2(3): 23-27
Click here to view the full-text article in PDF format.