DERLEME
BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABET EĞİTİMİ VE 5 DAKİKALIK YAŞAMSAL SET
Melahat Akdeniz, Hakan Yaman, Ebru Katırcı
ÖZET
Önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olan diyabetin sıklığı giderek artmaktadır. Kesin olarak kür sağlanamasa da ilaç tedavisinin yanı sıra bedensel etkinlik, sağlıklı beslenme, sigaranın bırakılması gibi yaşam biçimi değişiklikleri hastalığın ve komplikasyonlarının gelişimini geciktirme, ilerleyişini yavaşlatma konularında etkilidir.
Diyabet hastalarının tedavi önerilerine uyumu ve yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirebilmeleri ve kendi bakımlarının sorumluluğunu alabilmeleri için hasta eğitimi çok önemlidir. Geleneksel tıbbi modelden farklı olarak (doktor, hastalık, glukoz düzeyi merkezli model, başarısızlık nedeni olarak hastanın uyumsuzluğunu suçlama gibi) XXI. yüzyılın diyabet bakımında modern kalite standartlarını karşılamak için hasta katılımlı, hasta merkezli, paylaşımlı, hastayı güçlendirici modeller son derece önemli ve gereklidir. Bu yaklaşımı destekelemeyi hedefleyen “beş dakikalık yaşamsal set” beş dakikalık bir sürede hastaya aktarılmak üzere hipoglisemiden korunmak için rehberler, diyet rehberleri, kilo verme, nöropatik ve vasküler sorunu olmayan hastalar için ayak lezyonlarından korunma, ağrı duyusu kaybı, göz problemlerinin takibi başlıklardan oluşan dokuz modül içermektedir. “Beş Dakikalık Yaşamsal Set” birinci basamak sağlık merkezlerinde diyabet hastalarının eğitimi ve güçlendirilmesi için kullanılabilir bir araçtır.
Anahtar Kelimeler: Diyabetes mellitus, eğitim, birinci basamak, aile hekimliği Nobel Med 2010; 6(1): 05-09
DIABETES EDUCATION IN PRIMARY CARE AND THE 5 MINUTE SURVIVAL KIT
ABSTRACT
The number of patients with diabetes mellitus has been gradually increasing worldwide, and has become a significant cause of morbidity and mortality. Although a complete cure is not available, medical therapy along with life style changes such as physical activity, healthy nutrition, smoking cessation seems efficient to delay the development of diabetes related complications. Patient education has an an important roles in the adherence to treatments, in achieving life styles changes and in taking responsibility of self-care. Unlike the traditional medical model (physician,-disease,-levels of glucose centered model which blame non-adherance of patient by for failure etc.), models based on a participatory approach are strengthening the quality standards in care of diabetes in twenty first century. The Five Minute Survival Kit which includes nine different modules for the patient is an instrument to professional in his daily encounter.
The “Five Minute Survival Kit” can be used for education and empowerment for patients with diabetes in primary care health centers.
Keywords: Diabetes mellitus, education, primary care, family practice Nobel Med 2010; 6(1): 05-09
Makalenin PDF formatındaki tam metin versiyonu için buraya tıklayınız.