Amaç: Kamu çalışanları arasında en büyük grubu oluşturan (728.048 kişi) öğretmenler, pek çok meslek hastalığı etkenine maruz kalmaktadırlar. Çalışma ile İstanbul’da Silivri ilçesindeki öğretmenlerde iş ve çalışma koşulları ile ilişkili sağlık sorunlarının sıklığını tanımlamak amaçlanmıştır.

Materyal ve Metod: Çalışma Ekim 2007- Şubat 2008 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Toplum Hekimliği Uygulama ve Araştırma Merkezinde (Silivri) enine kesitsel yöntemle yapılmıştır. Bölgedeki ilköğretimde çalışan öğretmenlerin %89,7’sine (n=689) ulaşılarak, sosyodemografik özellikleri, son 30 gün içindeki yakınmaları (Subjektif Sağlık Yakınmaları Sorgulama Ölçeği), bu yakınmalarını işle ilişkilendirmeleri, stresleri [Genel Sağlık Anketi 28 (GSA-28)] sorgulanmış; ayak tabanı çökmeleri podoskopla, solunum fonksiyon testleri (SFT) taşınabilir spirometri ile yapılmıştır.

Bulgular: Öğretmenlerin yaş ortalaması 35,22±8,83 yıl, ortalama çalışma süresi 12,02±8,64 yıl olup, %50,2(n=346)’si erkek, %48,9(n=343)’u kadındır.

Öğretmenlerin %39,1’i halen sigara içmektedir. Öğretmenlerde en sık gözlenen yakınmalar; baş ağrısı (%56,7), bel ağrısı (%55,0) fizik aktivite sırasında ayaklarda ağrı (%50,8) ve ses kısıklığı (%50,7) idi.

Öğretmenlerde, GSA-28’e göre stres altında bulunma oranı %50,9 (n=351) olarak bulundu. Bu oran erkeklerde %46,8 (n=162), kadınlarda %55,1 (n=189) olarak hesaplandı (p=0,03). Sınıf öğretmenlerinin %55,5 (n=136)’i, branş öğretmenlerinin %50,5 (n=199)’i, idarecilerin %32 (n=16)’si stres altında bulundu (p=0,01). “Öğrencilerin davranışlarını ve eğitimlerini yönetmek” en sık bildirilen stres kaynağı idi.

Katılımcıların %22,9 (n=158)’unda podoskopla en az bir ayakta, “ayak tabanı çöküklüğü”(pes planus) saptandı. Göğüs hastalıkları uzmanı tarafından SFT ve görüşme formu sonuçları birlikte değerlendirildiğinde; SFT’yi başarılı yapabilen 639 öğretmenin 128’inde (%20) solunum yollarında obstruksiyon bulundu.

Sonuç: Öğretmenlik, öğrenciler için de örnek oluşturması sebebiyle iş sağlığı sorunları için koruyucu protokoller geliştirilmesi gereken öncelikli meslek grubudur.

Öğretmen İş sağlığı Meslek hastalığı Stres Bel ağrısı Ses kısıklığı Pes planus