DAVRANIŞSAL YA DA "MADDE-DIŞI" BAĞIMLILIKLARA TANISAL YAKLAŞIM

DERLEME

Nobel Med 2014; 10(1): 5-11

DAVRANIŞSAL YA DA "MADDE-DIŞI" BAĞIMLILIKLARA TANISAL YAKLAŞIM

Gülçin Benbir, Cana Aksoy Poyraz, Hülya Apaydın

ÖZET

Yakın zamana kadar, madde-dışı bağımlılıklar psikiyatrik hastalıkların tanı koymaya yardımcı kılavuz kitabındaki sınıflamalarda yer almamaktaydı. Bağımlılık durumu, destek-takviye ya da ihtiyaç (reinforcement) değişiklikleri, zevk alamama, endojen beyin dopaminine karşı hassasiyetin azalması sonucu düşük zevk alma kapasitesi ve içsel ya da dışsal tetikleyici faktörlere karşı artış hassasiyet ile tanımlanır. Dürtü-kontrol bozukluklarının altında yatan biyolojik mekanizmalar pre-frontal korteks, nükleus akkumbens, ventral tegmental alan, amigdala ve hippokampusu içine alır; bu alanların bağımlılık durumundaki tipik davranışsal bozukluklarda kritik bir rol oynadığı düşünülmektedir. Yakın zamandaki literatür, serotonerjik, dopaminerjik, noradrenerjik ve opioiderjik nörotransmitter sistemlerinin davranışsal bağımlılıkların patofizyolojisindeki rolünü vurgulamaktadır. Beyin ödül sistemindeki hassasiyetin azalması ile birlikte bağımlılık ile ilişkili uyarana karşı hiperaktivite, birçok bağımlılık bozukluklarında gösterilmiştir. Tanı koymaya yardımcı bir kılavuzun olmaması, patolojik kumar oynama, kompülsif satın alma, internet bağımlılığı, video/bilgisayar oyun bağımlılığı, seks bağımlılığı ve aşırı güneşlenme gibi çok sayıdaki davranışsal bağımlılıklarda farklı psikometrik testlerin kullanılmasına yol açmıştır. Psikososyal müdahaleler, motivasyonun artırılması ve bilişsel-davranışçı terapiler ile hayat tarzı değişikliklerini teşvik eder ve sağlıklı davranışları destekler. Farmakolojik olarak, davranışsal bağımlılıkların tedavisinde onaylanmış bir ilaç bulunmamaktadır; ancak, naltrekson, topiramat ve N-asetil sistein az da olsa ümit verici etkilere sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal bağımlılık Madde dışı bağımlılık Nörobiyolojik mekanizmalar

Makale Detayları

PDF Formatında Tam Metin İndir Tam Metin Oku Bu Sayıdaki Diğer Makaleler

DAVRANIŞSAL YA DA "MADDE-DIŞI" BAĞIMLILIKLARA TANISAL YAKLAŞIM

05-11

Gülçin Benbir, Cana Aksoy Poyraz, Hülya Apaydın

DERLEME Nobel Med 2014; 10(1): 5-11

KONVANSİYONEL KOLONOSKOPİSİ TAMAMLANAMAYAN HASTALARDA BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİK KOLONOGRAFİNİN YERİ

12-19

Fatma Esra Bahadır Ülger, Aykut Ülger, Esin Yencilek, Mustafa Çolak, Zeynep Gamze Kılıçoğlu, Mehmet Masum Şimşek

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 12-19

TRAVMA OLGULARINDA YÜZDE SABİT İZ KAVRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

20-24

Bahadır Kumral, Ümit Naci Gündoğmuş, Cengiz Haluk İnce, Gülsüm Nurhan İnce

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 20-24

ORTA KARADENİZ BÖLGESİNDE YAŞAYAN TÜRK GEBE KADIN POPÜLASYONUNDA BİRİNCİ TRİMESTER TİROİD HORMON REFERANS DEĞERLERİ

25-29

Hakan Aytan, Pelin Aytan, Fazlı Demirtürk, Ahmet Cantuğ Çalışkan, Şemsettin Şahin, Filiz Erdoğan

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 25-29

ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDEKİ KAFA TRAVMALARINA RADYOLOJİK BAKIŞ

30-35

Mehmet Fatih İnci, Fuat Özkan, Selim Bozkurt, Mustafa Haki Sucaklı

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 30-35

İL MERKEZİNDEKİ BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARINA BAŞVURANLARIN TARAMA TESTLERİ YAPTIRMA DURUMU VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ÇOK DEĞİŞKENLİ ANALİZİ

36-42

Mahmut Kılıç, Ayşegül Koç

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 36-42

BİR YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE ORTAYA ÇIKAN KLEBSIELLA OXYTOCA SALGINININ MİKROBİYOLOJİK OLARAK ARAŞTIRILMASI

43-46

Mehmet Burak Selek, Tuğrul Hoşbul, Bayhan Bektöre, Barış Yalçın, Orhan BAYLAN, Mustafa Özyurt

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 43-46

ANTİ-TNF-ALFA TEDAVİSİ VERİLEN OLGULARDA LATENT TÜBERKÜLOZ İNFEKSİYONU AÇISINDAN İZLEM SONUÇLARIMIZ

47-52

Pınar Mutlu, Can Sevinç, Oğuz Kılınç, Eyüp Sabri Uçan

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 47-52

ÜST GASTROİNTESTİNAL SİSTEM KSANTELEZMALARI: ÖNEMİ VE DİSLİPİDEMİ İLE İLİŞKİLERİ

53-57

Mete Akın, İsmail Hakkı Ersoy, Altuğ Şenol, Gökhan Aksakal

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 53-57

HEPATİT B YAŞAM KALİTESİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE FORMU’NUN PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİ

58-67

Rukiye Pınar, Nursen Palaz, Fehmi Tabak

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 58-67

SKUAMÖZ HÜCRELİ LARİNKS KANSERİNDE p53 MUTASYONU ve p21 SİKLİN BAĞIMLI KİNAZ İNHİBİTÖRÜ EKSPRESYONUNUN SAĞKALIM VE PROGNOSTİK FAKTÖRLERLE İLİŞKİSİ

68-73

Nergis Salman, İstemihan Akın, Sema Hücümenoğlu

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 68-73

KRONİK MİYELOİD LÖSEMİLİ HASTALAR VE sağlıklı KONTROLLERDE SİTOKİN GEN POLİMORFİZMİ

74-78

Kürşat Özdilli, Sacide Pehlivan, Yeliz Duvarcı Öğret, Tuğçe Sever, Mustafa Pehlivan, Halim İşsever, Fatma Savran Oğuz

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 74-78

İNFANTİL NÖROAKSONAL DİSTROFİDE SOLUK TUTMA ATAKLARI: KÖTÜ SEYİRLİ NÖROLOJİK HASTALARDA GÖRÜLEN HER NÖBET EPİLEPTİK DEĞİLDİR

79-81

Veysi Demirbilek, Gülçin Benbir, Ayşin Dervent

OLGU SUNUMU Nobel Med 2014; 10(1): 79-81

KOKSARTROZ CERRAHİSİ SONRASI GELİŞEN AKUT MİYOKARD İNFARKTÜSÜ VE DELİRYUM

82-84

Zehra Tutal, Münire Babayiğit, Necla Dereli, Handan Güleç, Aysun Kurtay, Faruk Savaş , Eyüp Horasanlı

OLGU SUNUMU Nobel Med 2014; 10(1): 82-84

POLİMERAZ ZİNCİR REAKSİYONU İLE BAŞLANGIÇ HSV-DNA’SI NEGATİF OLAN ATİPİK HSV ENSEFALİTİ

85-87

Şua Sümer, Onur Ural

OLGU SUNUMU Nobel Med 2014; 10(1): 85-87

ROMATOİD ARTRİT’İN NADİR BİR KOMPLİKASYONU: TİROİD AMİLOİDOZU VE TİROİD İÇİ YERLEŞİM GÖSTEREN PARATİROİD BEZİ

88-91

İsmail Hakkı Ersoy, Banu Kale Köroğlu, Oğuzhan Aksu, İbrahim Metin Çiriş, Fatih Ermiş, Yunus Ugan, Atila Altuntaş, Mehmet Numan Tamer

OLGU SUNUMU Nobel Med 2014; 10(1): 88-91

RAMSAY HUNT SENDROMUNDA VOKAL CORD PARALİZİSİ

92-96

Yunus Feyyat Sakin, Alper Kanmaz

OLGU SUNUMU Nobel Med 2014; 10(1): 92-96

PREMENEPOZAL KADIN HASTADA MEMENİN BİLATERAL MUSİNÖZ KANSERİ: LİTERATÜRDEKİ İLK OLGU

97-98

Hakan Buluş, Onur Birsen, Ayşe Derya Buluş

ARASTIRMA Nobel Med 2014; 10(1): 97-98

HEKİMBAŞI MUSTAFA BEHÇET EFENDİ (1774-1834)

99-100

Kevser Atalık

PORTRE Nobel Med 2014; 10(1): 99-100

ISCHEMIA MODIFIED ALBUMIN AND THE EFFECT OF BOSENTAN IN ACUTE MESENTERIC ISCHEMIA

101-102

EDİTORYAL Nobel Med 2014; 10(1): 100-101

KARACİĞER VE SİSTEMİK HASTALIKLAR

05-09

Sebati Özdemir

DERLEME Nobel Med 2013; 9(2): 5-9

YAŞLANAN BÖBREK: YAŞLANMA MI, HASTALIK MI?

10-14

Meltem Gürsu, Rümeyza Kazancıoğlu, Savaş Öztürk

DERLEME Nobel Med 2013; 9(2): 10-14

KOBALAMİN EKSİKLİĞİNİN ERKEN TANISINDA, ÖZELLİKLE VİTAMİN B12 DÜZEYLERİ SINIRDA OLAN HASTALARDA, HOLOTRANSKOBALAMİN (HOLOTC) ÖLÇÜMÜNÜN ÖNEMİ

15-20

Faruk Sönmezışık, Esma Sürmen Gür, Burak Asıltaş

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 15-20

AİLEVİ AKDENİZ ATEŞİ OLAN HASTALARDA FİZİKSEL BÜYÜMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

21-25

Celalettin Koşan, Oğuzhan Sepetçigil, Atilla Çayır, Avni Kaya, Behzat Özkan

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 21-25

POSTOPERATİF SOLUNUM YETERSİZLİĞİ RİSKİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN RİSK İNDEKSLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

26-31

Gülsüm Kavalcı, Cavidan Arar, Alkın Çolak, Nesrin Turan, Cemil Kavalcı

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 26-31

ALERJİK RİNİT VE BRONŞİAL ASTIMLI ÇOCUKLARDA PRENATAL VE ÇEVRESEL RİSK FAKTÖRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

32-37

Mehmet İbrahim Turan, Müferet Ergüven, Mehmet Özdemir

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 32-37

TİROİD CERRAHİSİNDE REOPERASYONLAR VE MORBİDİTE

38-42

Serkan Teksöz, Murat Özcan, Aytül Sargan, Yusuf Bukey, Recep Özgültekin, Ateş Özyeğin

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 38-42

KOMBİNASYON TEDAVİSİ ALAN HİPERTANSİF HASTALARDA RAMAZAN ORUCUNUN KAN BASINCI KONTROLÜ, LİPİD PROFİLİ, BRAİN NATRİÜRETİK PEPTİD, RENAL FONKSİYONLAR VE ELEKTROLİT DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

43-46

İbrahim Faruk Aktürk, İsmail Bıyık, Cüneyt Koşaş, Ahmet Arif Yalçın, Mehmet Ertürk, Fatih Uzun

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 43-46

TÜRKİYE’DE KIRSAL KESİMDE NOROVİRÜS VE CAMPYLOBACTER JEJUNİ’YE BAĞLI GELİŞEN BÜYÜK ÇAPLI BİR SALGIN VE YÖNETİMİ

47-51

İbak Gönen

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 47-51

DİFFÜZ BÜYÜK B HÜCRELİ LENFOMADA CD99 VE FLI-1 EKSPRESYONU VE PROLİFERATİF İNDEKS VE APOPTOZİS İLE İLİŞKİSİ

52-56

Ufuk Berber, İsmail Yılmaz, Tolga Tuncel, Zafer Küçükodacı Aptullah Haholu

ARASTIRMA Nobel Med 2013; 9(2): 52-56

Pubmed Style
Gülçin Benbir, Cana Aksoy Poyraz, Hülya Apaydın. [DIAGNOSTIC APPROACH TO BEHAVIORAL OR "NON-SUBSTANCE" ADDICTIONS]. Nobel Med 2014; 10(1): 5-11, English.
Web Style
Gülçin Benbir, Cana Aksoy Poyraz, Hülya Apaydın. [DIAGNOSTIC APPROACH TO BEHAVIORAL OR "NON-SUBSTANCE" ADDICTIONS]. www.nobelmedicus.com/en/Article.aspx?m=1716 [Access: Mayıs 24, 2021], English.
AMA (American Medical Association) Style
Gülçin Benbir, Cana Aksoy Poyraz, Hülya Apaydın. [DIAGNOSTIC APPROACH TO BEHAVIORAL OR "NON-SUBSTANCE" ADDICTIONS]. Nobel Med 2014; 10(1): 5-11, English.
Vancouver/ICMJE Style
Gülçin Benbir, Cana Aksoy Poyraz, Hülya Apaydın. [DIAGNOSTIC APPROACH TO BEHAVIORAL OR "NON-SUBSTANCE" ADDICTIONS]. Nobel Med (2014); 10(1): 5-11, [cited Mayıs 24, 2021], English.
Harvard Style
Gülçin Benbir, Cana Aksoy Poyraz, Hülya Apaydın. (2014) [DIAGNOSTIC APPROACH TO BEHAVIORAL OR "NON-SUBSTANCE" ADDICTIONS]. Nobel Med, 10(1): 5-11, English.