Amaç: Demirin eritroblastlara ulaştırılabilmesi plazma transferrinin hücre yüzeyindeki transferrin reseptörlerine bağlanmasıyla gerçekleşir. Son zamanlarda serum solubl transferrin reseptörü düzeyi (sTfR), demir eksikliği tanısı koymada gelecek vaat eden bir inceleme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada sirotik hastalarda demir eksikliği anemisi (DEA) tanısında sTfR ve solubl transferrin reseptör-ferritin indeksi (TfFI) düzeylerinin önemi araştırılacaktır.

Materyal ve Metod: Hepsi Child A (Child-Pugh sınıflandırması) evresinde olan 35 sirotik hasta ile 29 sağlıklı birey çalışmaya alındı. Hasta ve kontrollere tam kan sayımı ile sTfR düzeylerini de içeren biyokimyasal analiz yapıldı. Transferrin saturasyonunun (TS) hesaplanmasında 100 x serum demir düzeyi/total demir bağlama kapasitesi formülü kullanıldı. sTfR düzeyi/log ferritin ile TfFI hesaplandı. TS <%15 bulunan hastalarda beraberinde periferik yaymada uyumlu bulgular varlığında DEA tanısı konuldu.

Bulgular: DEA grubunda sTfR ve TfFI düzeyleri kronik hastalık anemisi (KHA) olan sirotik hastalara (sTfR; 7,77±4,00 vs 3,70±0,98 mg/l, p<0,001, z=3,495, TfFI; 5,98±3,14 vs 1,59±0,48 g/l, p<0,001, z=3,550) ve sağlıklı kontrollere (sTfR; 7,77±4,00 vs 2,99±0,78 mg/l, p<0,001, z=4,503, TfFI; 5,98±3,14 vs 1,87±0,78 g/l, p<0,001, z=3,699) kıyasla daha yüksek bulundu. DEA grubunda serum ferritin düzeyleri KHA grubuna kıyasla daha düşük bulundu (93±64 vs 290±122, p=0,002, z=-3,051). Sirotik hastalarda demir eksikliği tanısı koymada sTfR ve TfFI’in sensitivite, spesifisite ve tanı değerleri sırasıyla %90 vs %90, %87 vs %94 and 88 vs 92 bulundu.

Sonuç: Karaciğer sirozu olan hastalarda demir eksikliği varlığının gösterilmesinde serum sTfR ve TfFI düzeylerinin ölçümünden yararlanılabilir.

Transferin reseptörü Ferritin Demir eksikliği anemisi Karaciğer sirozu