Amaç: Hirsutizm reprodüktif yaştaki kadınlarda en yaygın klinik endokrinolojik problemdir. Sebebi genellikle benign bir bozukluk olmakla beraber; hirsutizm nadiren androjen sekrete eden tümör veya Cushing sendromu gibi daha ciddi endokrinolojik hastalığın bir işareti olabilir. Bu çalışmanın amacı reprodüktif yaştaki hirsutizmli kadınlarda hirsutizmin etiyolojik faktörlerini ve klinik özelliklerini ortaya koymaktı.

Materyal ve Metod: Bu çalışmaya 2000-2006 tarihleri arasında hirsutizm polikliniğimizde izlenen, çalışmadan dışlanma kriterleri uygulandıktan sonra geriye kalan 271 hasta dahil edildi. Verilere hirsut hasta dosyaları geriye dönük olarak taranarak ulaşıldı. Ulaşılan veriler detaylı klinik değerlendirme, endokrinolojik araştırma ve pelvik ultrasonografi bulgularından oluştu.

Bulgular: Hirsutizmin etiyolojisinde %49,8 polikistik over sendromu (PKOS) ve %39,5 oranında idiopatik hirsutizm (İH) iki major grup olarak belirlendi. Bunları sırasıyla %5,9 tanımlanamayan grup (idiopatik hiperandrojenemi), %1,8 geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazi, %1,5 hipotiroidi, %0,7 prolaktinoma, %0,4 Cushing sendromu ve %0,4 oranında over tümörü izledi. Hastaların %47’sinde total testosteron yüksek olup; %46,5’inde akne ve %40,2’sinde menstrüel düzensizlik sıklıkla eşlik eden klinik bulgulardı. Hastaların %25’inde obezite, %3’ünde aşikar diyabet saptandı. Tüm hirsutların %59,8’i, PKOS’li hastaların ise %35,6’sı düzenli menstrüel siklusa sahiplerdi. Hirsutizmli aile öyküsü hastaların %52’sinde pozitifti.

Sonuç: Hirsutizmli hastalar sıklıkla ya yükselmiş androjen seviyelerine veya hiperandrojenemi ile ilişkili diğer akne ve menstrüel düzensizlik gibi klinik bulgulara sahiptirler. Hirsutizmli kadınlarda düzenli menstrüel siklusa sahip olma bir endokrin patolojiyi özellikle hirsutizmin en yaygın sebebi olan PKOS’yi dışlamaya yetmez. Bu kadınlarda diyabet gibi diğer metabolik bozuklukların eşlik edebileceği de göz önüne alınacak olursa tüm hirsutizmli kadınlarda ayrıntılı bir endokrinolojik araştırma yapılmalı; anamnez alınırken etnik ve genetik yapı ihmal edilmemelidir.

Hirsutizm Endokrin hastalıklar Polikistik over sendromu Oligomenore Hiperandrojenizm