Amaç: Maden bölgeleri ve bununla ilişkili endüstriyel alanlar arsenik ve kurşun gibi ağır metallerin çok yönlü maruziyetleri nedeniyle insan sağlığı için önemli riskleri barındırırlar. Bu araştırmanın amacı, Türkiye’nin kuzeybatısında bulunan endüstriyel maden alanında insanların kan ve saçlarındaki arsenik ve kurşun seviyelerinin benzer özelliklerdeki fakat maruziyetin olmadığı bir bölgedeki grup ile karşılaştırmaktır.

Materyal ve Metot: Araştırma popülasyonunu maden ve kontrol bölgesinden rastgele seçilen ve sigara içmeyen 40 yaş üstü 674 kadın oluşturmuştur. Tüm katılımcılardan venöz kan örnekleri alınarak kandaki kurşun ve arsenik düzeyleri analiz edilmiştir.

Daha sonra aynı grup içinde kan örnekleri yüksek seviyelerde olan 108 kadından saç örnekleri alınmıştır.

Bulgular: Elde edilen sonuçlara göre en yüksek maruziyet ilçe merkezlerinde gözlenirken en düşük değerler köylerde tespit edilmiştir. Saç arsenik ve kurşun seviyeleri düşük kaliteli linyit kömürlerinin elektrik üretimi ve kentsel ısınma amaçlı yakıldığı endüstriyel alanda (Çan Bölgesi) göreceli olarak daha yüksek bulunmuştur.

Sonuç: Yüksek korelasyon değerleri elde edilmemiş olsa da, gerek endüstriyel alanda gerekse tarımsal üretimin yoğun olduğu kontrol bölgesinde kan ve saçtaki arsenik ve kurşun seviyelerinin insan sağlığını etkileyebilecek seviyelerde bulunduğu gözlenmiştir. Buna karşın elde edilen sonuçların daha ileri ve uzun süreli izleme çalışmaları ile desteklenmesi gerekmektedir.

Arsenik Kurşun Tıbbi jeoloji İnsan sağlığı Antropojenic faktörler